Dziura w lodowym oczku
Oczko wodne zamarzło? Gruba warstwa lodu oznacza niedobór tlenu. Płytkie zbiorniki (mniej niż metr) mogą zamarznąć całkowicie. W takich warunkach pod powierzchnią wody ryby nie mają czym oddychać, a rośliny gniją. Czym prędzej trzeba pośpieszyć im na ratunek.
Ruszając z pomocą, nie chwytajmy za kilof lub siekierę do wykuwania przerębla. Kucie obudzi zwierzęta, które zimą są w letargu, co może okazać się fatalne w skutkach. Odgłosy mogą ogłuszyć ryby. Poza tym uderzanie ciężkimi narzędziami w lód wywołuje falę ciśnienia, które mogą niszczyć pęcherzyki powietrza. Nagłe zmiany mogą spowodować także pękanie pęcherzyków pławnych u ryb. Więcej szkody niż pożytku. Są lepsze metody.
Przerębel można wykonać przy pomocy świdra wędkarskiego. Jest także bardziej domowy sposób. Na zamarzniętą taflę stawia się patelnię lub garnek z gorącą wodą. Wystarczy odczekać, aż naczynie wytopi przerębel, w razie konieczności w międzyczasie dolewając wody. Z zamarzniętej tafli usuwamy śnieg, żeby zapewnić rybom i roślinom odpowiednią ilość światła.
Co robić, by nie zamarzło
Aby przerębel z powrotem nie zamarzł, w środku warto umieścić pływak, np. ze styropianu. Coraz częściej stosowany jest przerębel z tego materiału. Model odpowiedniej wielkości bez problemu znajdziecie w dobrych sklepach ogrodniczych.
Innym sposobem jest wytworzenie tzw. poduszki powietrznej. Metoda ta polega na wypompowaniu części wody po wywierceniu przerębla tak, aby stworzyć kilkucentymetrowy odstęp pomiędzy lodem a wodą. Otwór przykrywa się styropianem, co sprawia, że woda trudniej zamarza i jest odpowiednio natleniona. Przy siarczystych mrozach woda może jednak zamarznąć. Wtedy czynność należy powtórzyć.
Pozostałe metody to:
- Pozostawienie w przeręblu roślin szuwarowych, których wystające łodygi umożliwią wymianę gazów. Zadziała, gdy zima nie jest ostra.
- Wrzucenie specjalnych środków chemicznych, które natleniają wodę. Można je kupić w sklepach ogrodniczych.
- Użycie urządzeń napowietrzających (tzw. brzęczyków), pompek lub grzałek (podgrzewaczy). Trzeba przy tym pamiętać, że są one zasilane energią elektryczną, a muszą działać cały czas (zwłaszcza w czasie mroźnej zimy), co oznacza wydatki.
Ostatnia metoda, choć najdroższa, wydaje się być najlepszą. Najmniej efektywnym urządzeniem jest grzałka. Wprawdzie przerębel nie zamarznie, ale woda stoi bez ruchu, przez co głębiej mogą rozwijać się bakterie beztlenowe produkujące szkodliwy siarkowodór.
Pompa z kolei jest droga w eksploatacji – rachunki za prąd mogą być dość wysokie. Z drugiej strony jest skuteczna. Najlepszy sposób to jednak napowietrzacze, znane z akwariów. Są tanie, skuteczne i pobierają zdecydowanie mniej prądu od pompek. Wszystkie potrzebne elementy kupicie w sklepie akwarystycznym. Zapytajcie o wersje do oczek wodnych. Taki zestaw posiada pompkę o większej wydajności, która dostarcza powietrze na odpowiednią głębokość. Pamiętajcie, aby kostka dołączona do zestawu nie leżała na dnie, tylko była umieszczona około 30 cm od dna.
Zimą bez pokarmu
Zapewnienie rybom powietrza i tlenu jest o po stokroć ważniejsze niż dostarczenie im pokarmu. Ryby nie potrzebują zimą jedzenia. Wprowadzają swój układ pokarmowy na małe obroty i żywią się rezerwami odłożonymi latem i jesienią. Przestaje się je karmić, gdy temperatura spada poniżej 10 stopni Celsjusza. Aby bezpiecznie przezimowały w zbiorniku, powinien mieć od nie mniej niż metr głębokości.
Warto mieć w oczku rośliny podwodne, które zapewniają tlen oraz są podstawą ekosystemu oczka wodnego. Rośliny podwodne, takie jak wywłócznik, moczarka kanadyjska i rdestnica są w zbiorniku konieczne. Nie wpływają one wprawdzie znacząco na jego wygląd, jednak są schronieniem dla drobnych zwierząt wodnych i narybku, poza tym natleniają wodę.
Aby zapewnić rybom i roślinom właściwe warunki zimą, najlepiej zabezpieczyć staw lub oczko przed zamarznięciem, niż później kuć przerębel. W tym celu można wykorzystać domowe sposoby: pływaki, kawałek drewna, trzcinę czy styropian. W przypadku długotrwałych i siarczystych mrozów lepiej sprawdzą się urządzenia napowietrzające, podgrzewacze lub pompki.